zondag 26 februari 2012

Voorjaar: De eerste zandbijtjes geparasiteerd door Stylops melittae zijn er weer!

Vandaag gingen Remco en ik naar De Stompert om te kijken of er al leven was bij de kolonie Grijze zandbijtjes (Andrena vaga). Van vorig jaar wisten we dat we al vroeg in seizoen kans konden maken om deze bijtjes te zien, omdat ze geparasiteerd zijn met het Zandbijwaaiertje (Stylops melittae).
Al snel vonden we het eerste zandbijtje en zagen ook direct het kleine uitstulpinkje op het achterlijf; een vrouwtje Stylops melittae.


Foto Grijze zandbij geparasiteerd met 2 vrouwtjes Zandbijwaaiertje (Remco Vos)

De vrouwtjes van het Zandbijwaaiertje krijgen geen vleugeltjes en pootjes, ze blijven in dit stadium. De mannetjes krijgen echter wel vleugeltjes, al zijn die heel fragiel. De vrouwtjes zorgen ervoor dat de zandbijtjes versuft raken en scheiden een bepaalde geur uit wat de mannetjes Zandbijwaaiertje aantrekt. Omdat de bij versuft is zit ie lekker stil en heeft het mannetje Zandbijwaaaiertje meer kans om een vrouwtje te vinden om mee te paren.


Foto mannetje Zandbijwaaiertje, parend (Violet Middelman)

Het duurde niet lang of we zagen een paring van de Zandbijwaaiertjes, een prachtig maar gek gezicht! Het leek wel of het zandbijtje een paar extra vleugeltjes had en het bijtje trok telkens zijn achterlijfje samen. Heel raar om te zien dat zo’n relatief groot mannetje Zandbijwaaiertje kan paren met zo’n klein en nietszeggend dingetje (wat het vrouwtje is).


Foto paring Zandbijwaaiertjes (Violet Middelman)

In de hei zagen we tevens twee padden zitten, vast op paddentrek. Eentje was er wel heel dik en zag er mosgroen uit.
Ook aan de vogels is te merken dat de lente er aan komt; de vogels fluiten vrolijk hun lied, van Koolmees tot Zanglijster en nestkastjes worden geïnspecteerd door de mezen.


Foto pad (Remco Vos)

We hebben ook twee filmpjes van de paring van de Zandbijwaaiertjes geplaatst op You Tube;

http://www.youtube.com/watch?v=dUzzAwRsLDk
http://www.youtube.com/watch?v=jvuRrxrzk2o

Meer info:
http://science.naturalis.nl/research/people/cv/eis/smit/waaiervleugeligen---strepsiptera

http://forum.waarneming.nl/smf/index.php?topic=135546.0

zondag 19 februari 2012

Op de rand van winter en lente

Zondag 19-2-2012

Is het winter of is het lente? Het hangt er om.

Gisteren was het met 10 graden vrij warm voor de tijd van het jaar, maar een ijzig koude wind en het uitblijven van de zon maakte de gevoelstemperatuur een stuk minder aangenaam.
Remco en ik besloten een korte inventarisatie te doen naar vlindereitjes op de Sleedoornstruiken bij het evenemententerrein op de Engh in Soest. Vorig jaar was daar door Jaap (vd Berg) een eitje van de Sleedoornpage gevonden. Aangezien deze strook met Sleedoornstruiken buiten de bekende populatie van de Sleedoornpage valt was dat een leuke vondst. En nu wilden we dus kijken of we weer een eitje konden vinden. Tussen de hondenstront (hier nog erger dan bij de officiële populatie Sleedoornpages) zochten we de sleedoortakken af. We vonden uiteindelijk 8 eitjes van de Blauwrandspanner en 2 eitjes van de (vermoedelijk) Zwartvlekwinteruil. Ook een onbekend eitje: leek op een eitje van de Blauwrandspanner, maar was roze-achtig van kleur http://waarneming.nl/waarneming/view/63217811 .
Ook allemaal zwarte eitjes op een Wintereik, waarschijnlijk van de Eikenkankerluis (Lachnus iliciphilus) http://waarneming.nl/waarneming/view/63215535.

De vijver in onze tuin was nog steeds bedekt met een dikke laag ijs, alleen aan de zijkanten van de vijver waren er smalle openingen tussen de stenen en het ijs. Onder het ijs zagen we dat de vissen en kikkers al behoorlijk actief waren. Zowel de Goudvissen als de Blauwe windes zagen er lekker vet en gezond uit. De 4 kikkers die we zagen leken ook goed gevoed. Natuurlijk wordt het beeld vertekend door het ijs en water, maar toch. Twee van de kikkers waren al bezig met paren; een mannetje Bruine kikker had een vrouwtje stevig in zijn armen gesloten. Enige probleem was dat de kikkers niet uit de vijver konden door de dikke laag ijs… Zou dat ze fataal gaan worden?

Vandaag scheen het zonnetje volop toen we wakker werden (i.t.t. gisteren). Een prachtige dag. Maar wel een dag waarbij hagel- en sneeuwbuien elkaar in rap tempo opvolgden, telkens weer afgewisseld met een prachtig blauwe lucht en dus zon. Terwijl ik me behaaglijk installeerde op de bank ging Remco naar buiten om naar beestjes in de tuin te speuren. Slakken, spinnen, hooiwagens, pissebedden, springstaartjes, alles wat je maar kan treffen tussen dakpannen, stenen, hout etc. Altijd leuk!
Intussen zijn de vogels nog steeds erg blij met het eten dat we ze aanbieden. Huismussen, mezen, merels, spreeuwtjes, houtduiven, tortelduiven, kauwtjes, roodborst en gaai laten het zich goed smaken. Maar we hebben dan ook wel een werelds aanbod natuurlijk! Van ‘wit zaad’ tot gewoon zaad, havermout, rozijnen en pindakaas, voor ieder wat wils. De appels laten ze dit jaar echter links liggen. Ook nog geen kramsvogels of koperwieken in de tuin gehad. Tevens ontbreken staartmees, groenling en sijsje tot op heden. Toch hebben we niets te klagen; in ons tuintje is genoeg te zien!